Deprem tahminine matematiksel formül

İskoç araştırmacılar, depremleri önceden tahmin edebilen matematiksel bir model geliştirdiklerini duyurdu. Araştırmacılar, söz konusu formül ile meydana gelecek depremin şiddetini tahmin edebiliyor.

Heriot-Watt Üniversitesi ve İngiliz Jeoloji Araştırmaları (BGS) ortaklığında kurulan Lyell Center'dan jeologlar, matematik biliminden yardım aldılar.

Bilim insanları, depremlerin meydana geldiği Dünya'nın kabuğundaki fayların merkezinde yatan ve ‘Fillosilis’ adı verilen bir kaya türünün gücünü tahmin etmeyi hedefledi.

Fillosilikatlar fay hatlarında küçük plakalar veya tabakalar formunda bulunuyor. Birbirlerine baskı uygulayıp yer değiştirmeye çalıştıklarında ise deprem meydana geliyor. Depremin şiddetini belirleyen kritik faktörü fillosilikatların sürtünme gücü oluşturuyor.

Fillosilikat kayadaki mikroskobik hareketlerle başlayan depremler, büyük ve yıkıcı bir hale gelebiliyor.

NEREDEYSE İMKANSIZ


Kayaların davranışı laboratuvarda incelenebilir. Ancak araştırmacılar, Dünya yüzeyinin derinliklerindeki koşulların karmaşıklığından, bu koşulların laboratuvar koşullarında tekrarlanmasının oldukça zor olduğunu belirtiyor.

İskoç aratırmacılar da, bu nedenle, matematiksel modellemenin devreye girdiğini ve geliştirdikleri formül ile afillosilikatların sürtünme gücünü laboratuvarda elde edilemeyecek şekillerde tahmin etmelerini sağladıklarını belirtti.

Bu matematiksel modelin, depremler de dâhil olmak üzere, fay hatlarında çeşitli hareketlerin ne zaman ve nasıl gerçekleşeceğinin tahmin edilmesini kolaylaştıran bir denklem olduğu belirtildi.

Avrupa Birliği (AB) tarafından fonlanan çalışmanın sonuçları Journal of Geophysical Research: Solid Earth adlı bilimsel dergide yayımlandı.

Kaynak: NTV